Auteur: BPF Naarden Vesting

Door: Thomas Hofhuis (buurtteam NVDM)

Daar was het dan. De eerste bijeenkomst van een team van bewoners die zich binnen Naarden Vesting bezighouden met Verduurzaming. Alles in het kader van de energietransitie waar ook de Gemeente Gooise Meren de komende achttien maanden haar beleidsplan klaar moet hebben. Hoe gaan we dat in elkaar zetten in een Vesting met al die karakteristieke monumenten? Wel, een ding is duidelijk: met behoud van het karakter, van de uitstraling van dit totale monument.

Dit team van vrijwillige betrokken bewoners heeft de naam Naarden Vesting Duurzaam Monument bedacht, een Missie en een Visie geschreven. En onder de vlag van het Bewonersplatform Naarden Vesting werd deze eerste avond over Duurzaamheid en Energietransitie georganiseerd. Op 4 februari. Maar liefst 140 aangemelde bewoners waren er getuige van hoe Platform voorzitter Boenk van Marle een ieder welkom heette en uitnodigde mee te doen aan een open debat. Hij was trots. Ook moderator Peter van Steensel, heel enthousiast ingezet voor deze avond, daagde een ieder uit mee te doen, te stemmen, vragen te stellen en met name “te komen met van alles en nog wat dat we samen kunnen delen.” Dat was wellicht het meest belangrijk: kennis en ervaringen uitwisselen, delen met elkaar en samen komen tot een volgende niveau van denken en handelen als het gaat om een antwoord op de vraag “Hoe gaan we dat straks allemaal doen? Van het gas af, Wind, Zon….Waterstof.”

De avond was bedoeld om mensen allereerst een kijkje te geven in een dossier dat lang niet voor iedereen duidelijk is. Wat betekent een en ander nu, wat wil en doet de overheid, en met name in de Vesting: “Wat mag er wel en vooral, wat mag er niet?”

Clara Thomas, een van de initiatiefneemsters van het Vesting Duurzaamheid team, stelde de verschillende leden van “haar” team voor en gaf aan dat de focus de eerste tijd met name ligt op de dingen die wat dichterbij liggen. Om maar te noemen: “Hoe kunnen we minder energie gebruiken?” Later kan verder gegaan worden op “Kunnen we andere energie gebruiken?”, “Kunnen we gezamenlijk, collectief tot afspraken komen als het gaat om verbouwen, isoleren, energie inkopen of zelfs van bron veranderen.” En bij alle verschillende presentaties en de vragen rondjes daarna ging het met name om “vertel wat je weet, deel het met elkaar en laten we eens kijken wat we van elkaar kunnen leren.” Met een ideologisch fundament natuurlijk. We hebben de wereld niet cadeau van onze ouders, maar te leen van onze (klein)kinderen.

Heel veel bewoners in de Vesting – zo was al snel helder – hebben de afgelopen decennia van alles gewild en geprobeerd maar vinden veelal bot als het ging om “wat mag er wel en wat mag er niet.” Die vertwijfeling kwam al ras ter tafel. “Ja, kun je wel zeggen, maar ik heb vier jaar geleden een keer……” Waar praten we over. De praktijk. Eerst een bewoner in de Kloosterstraat (monument) die, samen met een tweetal bewoners van andere woningen, zijn huis beschikbaar had gesteld voor een Scan. Waar hebben we het nou eigenlijk over? En dan bleek ineens heel veel duidelijk dan wel mogelijk.

Deskundigen in monumenten verduurzaming Groene Grachten hadden daar vervolgens beelden bij. En, laten we eerlijk zijn: we hebben woningen die van voor 1800 zijn, we hebben woningen van de periode van 1800-1930 en woningen die daarna zijn gebouwd. Maar als we praten over ander glas, isolatie, folie tussen muur en radiator en Quick Wins als LED lampen dan zijn er al best zaken aan te pakken. Of….zoals een bewoner aangaf: “Wij hebben onze elektrische apparatuur vervangen door een generatie van +++ apparaten en besparen nu € 900 per jaar. Enfin, daar was de avond ook voor: eye openers. Veel geluid in de zaal van “O ja, zo kan het natuurlijk ook.”

Mooi derhalve dat een club van vrijwilligers als WattNu (energie coöperatie), na een beeld van wat er wel al mogelijk is, lieten zien hoe je de aanpak van de energie transitie, de verduurzaming kunt laten landen. “Schrijf u in voor de opleiding Energie coach. We hebben er al 20, negen nu in opleiding.” Straks komen deze mensen, op verzoek van bewoners, aan huis om de te inventariseren hoe en wat er mogelijk is.

Karin van Schuppen, kartrekker van het duurzaamheidsteam en buitengemeen ervaren in het slaan van bruggen tussen Noodzaak & Beleid schetste een beeld van de stappen, de overleggen, de ambities aan zowel de kant van bewoners als van de kant van de gemeente. Een verhaal waaruit blijkt dat “het eitje niet een twee drie gebakken is” maar dat menig betrokkene graag wil, los nog even van een landelijke overheid die aan de andere kant van de tafel de opdracht tot een Energie Transitie bij Gemeenten heeft neergelegd.

De worsteling van Gemeenten – en dan mogelijk ook specifiek als we het hebben over Monumenten als De Vesting – kwam wel tot uiting in het verhaal van Barbara Boudewijnse. Veel open einden en veel mist als het gaat “mogen we nou wel of niet ook af en toe buiten de lijntjes kleuren terwijl we alle respect betonen voor de Vesting als monument.” Dat is niet alleen des Gemeente; dat is ook een landelijk verhaal.

Maar de afdronk: we moeten wel. En twee: we zijn zelf als bewoners in hoofdzaak verantwoordelijk voor het zetten van stappen.

Dat gaf ook Jort Meijer nog eens aan. Van huis uit een technische man en zeer gedreven bezig, binnen het Vesting Duurzaamheidsteam met wat is er technologisch mogelijk. “Gaan we van het gas af?” “Nee, welnee, we gaan aan het gas, maar ander gas”. Waterstof. Zijn heldere verhaal schetste een nieuwe wereld waarin Waterstof in feite de accu, de stroomdrager is van de nieuwe elektrische aandrijvingen. Een wereld die volgens hem veel dichterbij ligt dan iedereen vaak denkt.

Moeten we daar dan op wachten? Welnee. We moeten aan de slag met wat we NU kunnen doen. En dat is opmerkelijk veel. Isoleren, ander glas, dichtmaken van kieren, weren van tocht, gezamenlijk oplossingen bedenken. En straks: allemaal aan een of twee windmolens, rijen van zonnepanelen op publieke gebouwen en bedrijfsgebouwen in de omtrek, waterstof centrales. Niet belangrijk om het in te vullen als we met elkaar – dat is de kracht van een bewonerscollectief – weten dat we de weg hebben ingeslagen en gezamenlijk makkelijker doen dan alleen. Ook de Gemeente realiseert zich dat en looft de kracht van dit soort bewoners initiatieven.

Aan het eind konden de aanwezigen zich melden aan tafeltjes. Tafels over Glas, over Waterstof, over Groene Grachten en wat doe ik met mijn monument, over WattNu. Namen en rugnummers, emailadressen werden opgehaald en moderator Peter van Steensel sloot daarvoor terecht af: “dit is het begin van nog vele bijeenkomsten waarin we elkaar met deze gemeenschappelijke ambitie nog beter leren kennen.”

Met dank aan het gastvrouwschap van de Grote Kerk – directeur Ellen Snoep was helaas door griep geveld – en aan de mensen van Ruysdael en Comenius Bier voor de verzorging, ook in gemoedelijke sfeer achteraf.

De gemeente Gooise Meren werkt hard aan de ‘omgevingsvisie’. Deze visie gaat over de leefomgeving en laat zien wat de koers is richting de toekomst en welke keuzen daarin gemaakt moeten worden. Dit doet de gemeente graag met hulp van de bewoners van Gooise Meren. In de eerste sessie richten we ons op de bestaande en gewenste kwaliteiten van de gemeente: wat onderscheidt Gooise Meren van andere gemeenten? Wat vinden we sterke kanten en wat minder sterke kanten?

Via deze link kunt u zich aanmelden voor de sessie voor de bewoners. Deze sessie is op dinsdag 11 februari van 20.00 – 22.00 uur in het gemeentehuis in Bussum.

DIRECT AANMELDEN

Op 4 februari vindt de eerste bewonersavond Duurzaam Wonen in Naarden-Vesting plaats. Deze avond is tevens de aftrap voor een campagne die de werkgroep de komende jaren gaat vormgeven om bewoners te ondersteunen bij het verduurzamen van de woning. Een belangrijk aspect van de energietransitie is het besparen van energie. Het verduurzamen van de woning is hierbij een belangrijke eerste stap.

Om een beter beeld te krijgen wat er mogelijk is in de Vesting komen op de eerste bewonersavond de volgende onderwerpen aan de orde:

• Samenwerking met Wattnu en de gemeente Gooise Meren
• Energiescans door Groene Grachten van drie historische modelwoningen binnen beschermd stadsgezicht
• Mogelijke maatregelen om duurzaam te wonen in de Vesting
• Collectieve inkoop energiebesparende maatregelen
• Collectieve projecten voor het opwekken van energie en warmte

Wilt u zelf ook graag aan de slag met het verduurzamen van uw woning, maar weet u niet goed waar te beginnen? Wat kan er wel, en wat niet? Waar is een vergunning voor nodig en waar ook niet? Kom voor antwoorden op deze en uw eigen vragen naar de bewonersavond. Meld u vooraf aan via deze link.

Het bewonersinitiatief

Een aantal bewoners is een jaar geleden gestart met het thema Duurzaam Wonen in de Vesting. In de vorige nieuwsbrief is uitgebreid toegelicht wat de uitdaging en de aanpak is van deze werkgroep. Klik hier om dit artikel te lezen.

Partners van de werkgroep

De energietransitie is een fascinerend proces van jaren waarin iedereen een rol heeft. We kunnen dit proces alleen vormgeven door onze krachten te bundelen. De werkgroep werkt om deze redenen nauw samen met o.a. de gemeente Gooise Meren, energiecoöperatie Wattnu en de Groene Grachten. Alleen met elkaar komen we verder.  

Gemeente Gooise Meren

Uiterlijk eind 2021 zal de gemeente Gooise Meren een Warmtevisie opgesteld hebben, waarin zij aangeeft op welke wijze de energietransitie vorm zal krijgen in onze gemeente. Hierbij wordt in grote lijnen aangegeven hoe de gemeente van het aardgas af zal gaan en wat de transitie voor de verschillende wijken zal betekenen. Gezien de veranderingen die er op dit gebied aankomen, vindt de gemeente het belangrijk om inwoners op weg te helpen met stappen die nu al gezet kunnen worden. Door dit buurtinitiatief te steunen worden buurtbewoners in staat gesteld om met elkaar de wijk voor te bereiden op een duurzame toekomst.

Wattnu

De energiecoöperatie Wattnu is een coöperatie zonder winstoogmerk voor en door bewoners in de gemeente Gooise Meren. Wattnu bestaat uit allemaal betrokken vrijwilligers die met elkaar de schouders onder de energietransitie zetten. Wattnu heeft drie energie pijlers:

• energie bewustzijn
• energie besparen
• energie opwekken

Door o.a. de inzet van vrijwillige energiecoaches, het organiseren van collectieve inkoopprojecten en het opzetten van collectieve opwekkingsprojecten worden bewoners ondersteund en betrokken bij de energietransitie. Wattnu werkt nauw samen met de gemeente en de bewonersteams in de verschillende wijken.

Groene Grachten

Voor de eerste fase van het traject heeft de werkgroep de hulp ingeroepen van de Groene Grachten, de specialist voor het verduurzamen van historische gebouwen. De Groene Grachten heeft van drie historische woningen, waaronder een Rijksmonument, een energiescan gemaakt en gekeken naar de mogelijkheden voor verduurzamen. De resultaten van deze modelwoningen delen we graag met u op de bewonersavond.

Test uw energiebewustzijn

Bent u benieuwd wat uw eigen CO2 footprint is en hoe u deze kunt verminderen? Doe de test en kijk waar u zelf kunt beginnen. Klik hier

Gemeente Gooise Meren wil met de kustvisie antwoord hebben op de vraag wat nu de identiteit is en wordt van de Gooise Kust. Ten tweede is de kustvisie bedoeld om een kader te geven aan tal van ontwikkelingen die op de Gooise Kust afkomen. Waar willen we naartoe met de Gooise Kust? Welke identiteit(en) van de Gooise Kust zien we? Welke willen we versterken? Hoe verhoudt de Gooise Kust zich tot het IJmeer/Gooimeer en tot het plassengebied? En hoort de Gooise Kust nu als recreatieve badplaats bij de Metropool Regio Amsterdam of juist als natuurlijke klifkust bij de Utrechtse Heuvelrug? Wordt het een ‘reservaat’ of bepaalt de MRA met het merk ‘Castles and Gardens’ de toekomst van de Gooise Kust? Of is er ruimte voor een eigen visie, passend bij de autonomie van de Erfgooiers?

Samen vormgeven!

Wij verkennen samen welke kansen en knelpunten er zijn en welke ontwikkelmogelijkheden u ziet. In deze gesprekken worden alle belangen afgewogen en keuzes gemaakt. Uiteindelijk moet dit leiden tot een integrale en breed gedragen visie voor de toekomst de Gooise Kust.

Aanmelden tot 13 december

Wij nodigen u van harte uit voor één van de Kustateliers op dinsdag 14 of woensdag 15 januari 2020. In deze middag/avondsessie onderzoeken we met elkaar de kernwaarden, context en kansen voor de kust van Gooise Meren. En onderzoeken we met welke merken Gooise Meren zich kunnen associëren qua uitstraling en ambitie. Dit doen we samen en dat betekent een grondige verkenning en pittige discussies die moeten leiden tot afgewogen keuzes. Het participatieproces wordt begeleid door OKRA en Identity Matching Academy.

Aanmelden

Wilt u zich voorbereiden?

Op de projectpagina vindt u het rapport van de inventarisatiefase en diverse achtergrondstudies.

De gemeente is in samenwerking met de bewonersplatforms bezig met het opstellen van een mobiliteitsplan voor de Gemeente Gooise Meren en haar kernen. Hier voor kunt u tot 11 december een globale enquête invullen op de website van Gooise Meren.

Voor Naarden Vesting zal de Gemeente Gooise Meren op verzoek van en in samenwerking met het Bewonersplatform en een ingehuurd bureau een enquête doen specifiek gericht op de beleving van de parkeerproblemen onder de bewoners van de Vesting.

Deze enquete ‘Parkeren in Naarden Vesting’ wordt hoogstwaarschijnlijk in januari 2020 onder de bewoners verspreid.

We houden u op de hoogte!

Noteer vast in uw agenda:

4 februari 2020: Thema avond voor bewoners in Naarden Vesting

“Wat kunnen we met en voor elkaar betekenen als het gaat om Duurzaam Wonen?”

Grote Kerk Naarden, vanaf 20:00 uur.

Het bewonersinitiatief

Steeds meer bewoners in Gooise Meren kiezen bewust voor een duurzame toekomst om goed voor zichzelf, hun kinderen en de aarde te zorgen. Ook in de Vesting vragen veel bewoners zich af hoe we als woningeigenaren van historische panden – dat maakt deze uitdagingen zeer speciaal – zelf een bijdrage kunnen leveren aan een duurzame woonomgeving.

Verduurzamen heeft alles te maken met energie besparen en energie opwekken. Om deze reden is het buurtteam het initiatief ‘Duurzaam Wonen in de Vesting’ gestart. Met als missie de medebewoners van de vesting te informeren, te inspireren, te faciliteren en te mobiliseren voor het nemen van maatregelen om energie te besparen. Het buurtteam is een werkgroep van het bewonersplatform, de leden van de werkgroep vindt u hier.

In samenwerking en dialoog met het bewonersbuurtplatform Naarden Vesting, de gemeente Gooise Meren, energie coöperatie WattNu en de inhoudelijke expert Groene Grachten is er een goed beeld ontstaan van de mogelijkheden en uitdagingen voor het verduurzamen van de woningen in de Vesting. Door als buurtbewoners samen te werken, kunnen we elkaar helpen, kennis delen en gebruik maken van collectieve inkoopmogelijkheden. Zo kunnen we gezamenlijk bijdragen aan een duurzame toekomst van de Vesting. Op 4 februari 2020 organiseren we allereerst een bewonersavond waarin we alle vesting bewoners bij willen praten over de ontwikkelingen, wat er al gedaan is en welke ontwikkelingen er zijn waar een ieder op zou kunnen inspelen, of zijn/haar voordeel mee zou kunnen doen.

Maatregelen voor energiebesparing

De doelstelling is om in 2050 50% CO2 te besparen tov 1990. Het verwarmen van de woning vraagt veruit het meeste energie. Om het energieverbruik voor het verwarmen van de woning te verminderen zijn er kleine en grote maatregelen mogelijk. Kleine maatregelen zijn bijvoorbeeld het lager zetten van  de thermostaat, het verkorten van de douchetijd of het aanpassen van de CV ketel. De grotere maatregelen betreffen het goed isoleren van je woning.  Een goed geïsoleerde woning heeft ook direct veel andere voordelen. Het huis is comfortabeler, koeler in de zomer en behaaglijker in de winter, heeft geen tocht en bespaart dus op de energierekening.

Isoleren van een historische woning

Het isoleren van een historische woning vraagt om een zorgvuldige aanpak. En Naarden Vesting heeft met name historische woningen. Om deze reden heeft de expert organisatie Groene Grachten van drie modelwoningen in de Vesting een energiescan gemaakt. Deze scan geeft inzicht in de maatregelen die relatief eenvoudig zijn uit te voeren en in de meer ingrijpende maatregelen die pas op termijn genomen zullen kunnen worden. Het bewonersteam is als eerste aan de slag gegaan met de relatief makkelijk uit te voeren maatregelen en is inmiddels in overleg met de betrokken partijen hoe  bewoners het beste ondersteund kunnen worden bij het nemen van deze maatregelen.

Energie coaches

Omdat de grootste uitdaging in de verandering ligt in gebrek aan kennis en ervaring worden in de gehele gemeente energie coaches opgeleid om alle bewoners te helpen bij keuzes die gemaakt kunnen of moeten worden. Deze 4-daagse opleiding geeft voldoende inzicht in de (on)mogelijkheden van verduurzaming. De energie coach kan voor elke inwoner van enorme waarde kan zijn, wanneer men van plan bent iets te doen, maar niet weet waar te beginnen en hoe het aan te pakken.

Energie opwekking

In samenwerking met Wattnu wordt gekeken hoe we ook in de Vesting bij kunnen dragen aan duurzame energie opwekking op plekken die daartoe geschikt zijn. Dit kan door te participeren in een project van de coöperatie, of op basis van een collectieve inkoopactie in plaats van een individuele opdracht aan een betrouwbare leverancier.